I. Giới thiệu về cây Vả
- Tên thường gọi: Cây vả
- Tên gọi khác: Cây Sung Mỹ, Sung tai voi, Sung lá rộng
- Tên khoa học: Ficus auriculata
- Họ thực vật: Cây thuộc họ Dâu tằm(Moraceae)
- Nguồn gốc xuất xứ: Cây vả là loài có nguồn gốc Hymalaya, miền nam Trung Quốc, Thái Lan, Lào, Campuchia và Việt Nam
- Tuổi thọ: Sống lâu năm
II. Đặc điểm của cây Vả
- Hình dáng bên ngoài: Cây vả thuộc cây gỗ vừa có thân và cành to, cây thường xanh nhưng trồng xứ lạnh bị rụng lá vào mùa Đông
- Kích thước: Cây vả có chiều cao tán khá cao khoảng 5-7m trở lên.
- Lá: Cây có lá hình tim gần như tròn có kích thước lớn phiến lá to, gân lá từ đáy có 5-7 gân, lá bẹ cao 2,5 cm.
- Quả: Quả vả to bẹp rộng đến 4 cm, có lông vàng vàng. Quả vả mọc thành chùm trên những cành già hoặc ở gốc thân, trên những nhánh riêng không có lá. Khi non quả có vỏ màu xanh lục, có lông mịn, khi chín có màu đỏ thắm. Cây vả mọc nhanh, tái sinh chồi mạnh.
III.Tác dụng của cây Vả
1. Giá trị ẩm thực
Quả vả xanh dùng như rau sạch, có tác dụng nhuận trường, tiêu thực, lợi sữa cho sản phụ. Người ta thường chế biến quả vả xanh thành nhiều loại như: rau sạch ăn sống (cắt lát mỏng chấm với mắm), làm rau sạch vị chát thành rau ghém trộn cùng với các loại rau khác, hoặc kho với một số thực phẩm…
Món gỏi từ quả vả trộn tôm thịt + mè rang + rau thơm được coi là một trong những món ăn đặc sắc, rất ấn tượng của người Huế. Món ăn này có ích cho những người bị táo bón, ăn uống kém, mỡ trong máu cao, cao huyết áp.
Món hầm từ quả vả xanh với sườn heo hoặc móng giò heo rất bổ dưỡng cho phụ nữ sau khi sinh, có tác dụng lợi sữa, an thần, trợ tiêu hóa.
Quả vả chín phơi khô rồi chưng với đường trở thành món mứt quả vả có vị ngon không thua gì mứt quả chà là nước ngoài, rất tốt cho sức khỏe của người già cao tuổi.
2. Tác dụng chữa bệnh
Trong đông y quả vả được coi là một bài thuốc phòng và trị được nhiều bệnh khác nhau. Do có tính lành mạnh cho bao tử nên vả được cho là có thể phòng ngừa được chứng táo bón và kiết lị đồng thời giúp điều hòa hệ đường ruột và giúp lợi tiểu. Người ra dùng rễ của cây vả để giúp giải độc và trị tiêu thũng.
Hàm lượng chất xơ trong quả vả rất cao đồng thời năng lượng thấp nên rất tốt cho người ăn kiêng và giữa dáng nhất là chị em phụ nữ. Ngoài ra trong quả vả hàm lượng canxi cao giúp xương được chắc khỏe hơn. Người ta còn chế biến thành loại vả sấy khô ăn vì vả khô có hàm lượng axit béo Omega 3 và 6 cao giúp hỗ trợ bệnh tim mạch rất tốt. Có thể nói quả vả không những dễ ăn, dễ chế biến mà còn có nhiều công dụng chữa bệnh cực kì hiệu quả.
3. Tác dụng khác
Ngoài ra nhiều nơi cũng chọn cây vả làm cây cảnh lấy bóng mát, tạo vẻ đẹp không gian xanh, lạ mắt,… bởi cây có tán lá rộng, lớn. Bên cạnh đó, cây vả cũng giúp bầu không khí thêm trong lành, mát mẻ và giảm ô nhiễm,…
IV. Cách trồng và chăm sóc cây Vả
1. Cách trồng cây
Cây vả có thể trồng quanh năm tuy nhiên ở nước ta tốt nhất nên trồng vào đầu mùa mưa khoảng tháng 5-6 hàng năm. Lúc này lượng mưa dồi dào nên sẽ không mất nhiều công chăm tưới.
- Đất trồng cây
Cây vả dễ tính nên bạn có thể trồng được trên nhiều loại đất khác nhau từ đất thịt màu mỡ cho tới loại đất hơi chua. Trước khi trồng đất phải được bón lót với vôi bột và phân chuồng hoai mục trước khoảng nửa tháng để xử lý hết mầm bệnh trong đất.
- Cây giống
Loại cây vả thường được trồng và nhân giống bằng hạt. Hiện nay nhiều cửa hàng bán hạt giống luôn có sẵn các loại hạt vả cho bạn lựa chọn. Hạt mua về nên chọn thật kĩ để đảm bảo độ nảy mầm sau này được cao nhất.
Sau khi mua về bạn tiến hành ngâm hạt khoảng 15 phút để hạt nở to và đều. Sau đó bạn gieo tiến hành gieo hạt vào trong bầu đã chuẩn bị sẵn rồi tưới nước giữ ẩm khoảng 1 tuần hạt sẽ nảy mầm.
Sau 1 tuần gieo trồng hạt đã nảy mầm. Tiếp tục giữ ẩm và ánh sáng cùng nhiệt độ thích hợp để cây con mau lớn. Khoảng 1 tháng sau khi trồng bạn có thể cấy cây con ra trồng ở sân vườn.
2. Cách chăm sóc cây
Do vả là cây ưa nước nên mới trồng bạn cần cung cấp đủ nước cho cây. Vào mùa khô cần tưới nước nhiều hơn.
Cây vả có yêu cầu lượng ánh sáng ở mức trung bình. Ánh sáng quá gay gắt cây sẽ phát triển kém.
Trồng vả nên bón phân để cung cấp dinh dưỡng cho đất giúp cây mau lớn và mau ra quả. Loại phân bón cũng không cần quá cầu kì chỉ cần là loại phân chuồng hoai mục bón định kì 2 lần 1 năm là đủ.
Thờ điểm muốn cây ra quả nên ngừng tưới nước khoảng nửa tháng đồng thời vặt bỏ lá. Sau khi cây ra đợt lá mới sẽ tiếp tục chăm sóc tiếp.
Cây vả sẽ có quả bắt đầu từ năm thứ 3 trở đi. Khi chín quả vả sẽ có màu hơi đỏ thẫm. Bạn có thể thu hái vào lúc còn xanh để ăn cũng được.
